نوآوری های قانون کاهش مجازات حبس
نوآوری های قانون کاهش مجازات حبس مصوب 1399 با توجه به کاهش و یا تبدیل مجازات ها در متن قانون اصلاحی، انقلاب عظیم در مجازات های برخی جرایم علی الخصوص مجازات هدف قانون یعنی حبس رخ داده است که به تفصیل در بند های ذیل به آنها خواهیم پرداخت:
1-با توجه به اینکه بسیاری از مجازات ها حداقل و حداکثر دارند، مقنن در اقدامی تحسین برانگیز اذعان به این موضوع دارد که اگر در خصوص مجازات های تشریح شده در ماده 18 قانون مجازات اسلامی ، قضات به بیش از حداقل حکم می دهند باید علت صدور حکم را ذکر کنند و بدین ترتیب قدمی موثر جهت جلوگیری از صد ور احکام سلیقه ای و ناعادلانه برداشته شده است.
2-چندی از جرایم دارای مجازات حبس ابد هستند لکن مطابق قانون اصلاحی جدید تمامی جرایم فوق از نوع تعزیری به حبس درجه یک تبدیل شده اند و بدین نحو از شدت مجازات فوق در خصوص برخی جرایم کاسته شده که این موضوع نیز پسندیده و درجهت جرم زدایی اقدامی موثر است.
3-شروع به جرم در کلاهبرداری و اختلاس نیز عمومیت پیدا کرده است و بدین ترتیب مقرره به خصوص آنها در قانون تشدید مجازات کلاهبرداری و اختلاس حذف شده است.
4-در خصوص جهات تخفیف که در ماده ی 37 مفصللا بیان گشته و نحوه ی تبدیل نیز ذکر شده است ، با تصویب این قانون اگر جرم تخفیف یافته به حبس کمتر از 91 روز تبدیل شود باید مجازات جایگزین حبس برای محکم درنظر گرفته شود و بدین شکل علاوه بر تخیف قضایی گویی متن مصرح قانون نیز برای چنین اشخاصی تخفیف قانونی در نظر گرفته است.
5-تعلیق مجازات در جرایم علیه عفت عمومی به جز ماده 639 و 640 کتاب پنجم قانون مجازات اسلامی تعزیرات و مجازات های بازدارنده و همچنین کلاهبرداری و کلیه جرائم در حکم کلاهبرداری و جرائمی که مجازات کلاهبرداری درباره آنها مقرر شده یا طبق قانون کلاهبرداری محسوی می شوند و شرع به جرایم مذکور بلا مانع است.
6-برخی جرایم که در ادامه به آنها اشاره خواهیم کرد قابل گذشت محسوب شده و در جهت نفع متهم تاثیرگذار هستند: توهین به ماموران دولتی،فریب در ازدواج،سو استفاده از سفید امضا،
جعل و استفاده از سند مجعول،خیانت در امانت
7-جرم تصرف عدوانی که سابقا به طور مطلق قابل گذشت بود در این قانون درمواردی که املاک و اراضی متعلق به اشخاص خصوص باشد قابل گذشت در نظر گرفته شده است
8- موضوع جرم کلاهبرداری اگر یک میلیارد ریال و کمتر باشد و جرایم در حکم کلاهبرداری و جرایمی که مجازات کلاهبرداری برای آنها مقرر شده یا طیق قانون کلاهبرداری محسوب می شوند درصورت داشتن بزهدیده قابل گذشت هستند.
9-قابل توجه ترین تخفیف در نظرگرفته شده در قانون مذکور مربوط به جرایم اشخاص زیر 18 سال می باشد بدین ترتیب که جرایم تعزیزی درجه 5 و پایین تر ارتکابی توسط ایشان در صورت داشتن بزهدیده قابل گذشت است.
10-حداقل و حداکثر مجازات های حبس تعزیری درجه 4 تا درجه 8 مقرر برای جرایم قابل گذشت به نصف تقلیل می یابد.
11-در خصوص تعدد و تکرار جرایم قواعد تازه ای در نظر گرفته شده است من جمله اینکه تخفیف مواد قانونی 37 و 38 قانون مجازات به وادی تکرار جرایم راه پیدا کرده است.
در پایان لازم به ذکر است اگرچه در خصوص برخی جرایم و مجازات حبس تعدیل های قابل توجهی درنظر گرفته شده است اما همچنان رویکرد بزه زدایی خصوصا در مجازات اعدام و در خصوص اطفال مغفول مانده است.
